Các chuyên gia tội phạm mạng Nhật Bản cảnh báo rằng mọi thứ bạn đăng trên mạng xã hội, từ nói về mất điện đến ảnh tốt nghiệp, thậm chí hình chụp ba lô, những thứ vô thưởng vô phạt đều có thể lọt vào tầm ngắm của những tên tội phạm. Vậy làm cách nào để vừa có thể đăng bài nhưng vẫn hạn chế được nguy cơ bị đánh cắp thông tin?

Từ lâu, những chuyên gia an ninh mạng đã cảnh báo người dùng về việc hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân lên không gian ảo như mạng xã hội (MXH), vì điều đó đôi khi sẽ bị kẻ xấu lợi dụng để gây tổn hại đến người dùng.

Điển hình như việc ăn cắp dữ liệu cá nhân để bán (lấy từ các mã QR trên căn cước công dân, vé máy bay, các đơn hàng...) hay nguy hiểm hơn là đột nhập vào nhà để ăn trộm tài sản (việc công khai địa chỉ nhà, hình ảnh căn nhà, khách sạn đang ở...).

Tuy nhiên, không chỉ những thông tin cụ thể bị công khai có khả năng bị đánh cắp mà những bức hình tưởng chừng như không liên quan, đôi khi cũng là một manh mối cho những kẻ có ý đồ xấu.

Vậy đâu là những loại bài đăng hàm chứa rủi ro, và mọi người nên làm gì để hạn chế thông tin của mình bị đánh cắp?

Những dạng bài đăng dễ tiết lộ thông tin cá nhân

Từ đó Kameda đã liệt kê được những loại thông tin dù vô hại nhưng vẫn có thể tiết lộ một số điều về cuộc sống của người đăng.

Bằng tốt nghiệp

Việc nhận lấy tấm bằng tốt nghiệp sau khoảng thời gian chăm chỉ học tập chắc hẳn là niềm tự hào của bất kì học sinh, sinh viên nào. Đặc biệt vào “mùa tốt nghiệp”, trên MXH sẽ ngập tràn những bức ảnh khoe tấm bằng. 

Tuy nhiên, ngay cả khi học sinh/ sinh viên giấu tên và trường học của họ thì một số đặc điểm khác biệt như: màu, thiết kế của bìa tấm bằng, trang phục tốt nghiệp, khung cảnh nơi diễn ra lễ tốt nghiệp... cũng có thể giúp xác định được trường học của bạn.

Một sự cố

Balo

Tuy tại Việt Nam chưa sử dụng thẻ đi lại trên tàu điện ngầm như ở nhiều nước nhưng tương lai, có thể mọi người sẽ dần quen với việc sử dụng phương tiện công cộng và đây là một lời cảnh báo sớm.

Với việc sử dụng các phương tiện công cộng thường xuyên, nhiều người sẽ có thói quen để thẻ ở nơi dễ lấy nhất, có thể ở trong ví (nơi an toàn), nhưng cũng có người lại để ở ngăn nhỏ phía ngoài túi, thường các loại ngăn này sẽ là dạng lưới hoặc trong suốt để tăng tính thẩm mỹ. Nếu vô tình chụp lại bức ảnh có dính phần thẻ, dù mờ thì công nghệ tiên tiến vẫn có thể đọc được thông tin trên thẻ thông qua mã vạch... 

Hay đôi khi bức ảnh chụp ngẫu hứng cũng có thể tiết lộ bến tàu, bến xe buýt bạn thường hay sử dụng, từ đó tiết lộ vị trí nơi bạn ở.

Trong một bài tập mà Kameda giao cho các kỹ sư đồng nghiệp của mình, ngay cả một bức ảnh trà sữa trân châu cũng chứa một gợi ý về nơi nó được chụp. Vị trí rõ ràng có thể được nhận biết từ hình ảnh phản chiếu trên bề mặt của các hạt trân châu.

Ảnh hưởng tiêu cực của việc thể hiện bản thân quá nhiều trên không gian ảo 

Theo Mainichi đưa tin, có một số người tự xưng là "Doxer – kẻ đánh cắp thông tin" trên mạng xã hội bằng cách theo dõi và lấy thông tin của người dùng thông qua việc phân tích các bài đăng có vẻ vô hại.

Một ví dụ điển hình của “sự biến thái” này là một người hâm mộ quá khích đã lần theo dấu vết của một nữ thần tượng bằng cách phát hiện ra tên ga tàu mà cô hay di chuyển, thông qua hình ảnh phản chiếu trong mắt cô ấy, trong một bức ảnh được đăng lên mạng xã hội. Anh ta sau đó đã chờ sẵn đến khi cô xuất hiện, tấn công và làm bị thương nữ thần tượng.

Giáo sư Daiji Hario của Đại học Setsunan cho biết: "Có một vấn đề nghiêm trọng về danh tính đang diễn ra. Những gì người ta làm trên mạng có vẻ không thật, nhưng mọi người ngày càng tìm cách thể hiện bản thân thông qua kết nối mạng xã hội. Người dùng Internet luôn tìm kiếm thông tin mới và sự kích thích. Chính vì thế số lượng Doxer ngày càng tăng có thể phản ánh hiện tượng thực tế".

Đăng hình như thế nào để hạn chế việc bị lộ thông tin cá nhân?

Giáo sư Hario khuyên rằng việc ẩn danh khi dùng các MXH là điều cực kì quan trọng:

• Nên đặt cài đặt quyền riêng tư của mình để ngăn không cho bất kỳ ai ngoại trừ những người bạn đã phê duyệt xem các bài đăng của bạn, thông tin cá nhân trong hồ sơ (profile) và thậm chí toàn bộ profile.
  
• Làm mờ nền của bất kỳ ảnh hoặc video nào đăng lên mạng xã hội.
• Tránh đăng bài cho biết thời gian và địa điểm ngay lúc bạn đang ở đó. Ví dụ bạn có thể đăng bài về việc đi xem phim sau khi đã rời khỏi rạp chiếu phim 30 phút. 
• Đặc biệt, việc đăng tải những điều xảy ra ngay trước mặt bạn trong quá trình di chuyển có thể tiết lộ một phần lộ trình di chuyển hàng ngày, làm tăng nguy cơ bạn có thể trở thành mục tiêu của kẻ theo dõi.
• Ngoài ra, tốt hơn hết là bạn nên tránh sử dụng cùng một tên tài khoản cho nhiều nền tảng mạng xã hội, chẳng hạn như Twitter và Instagram. Nếu mọi người phát hiện ra rằng một người có nhiều tài khoản thì nguy cơ bị khai thác thông tin cá nhân sẽ cao hơn. Bạn cũng nên sử dụng các tên tài khoản khác nhau không chỉ cho mạng xã hội mà còn cho các dịch vụ trực tuyến khác như các trang thương mại điện tử... vì lý do tương tự.

kilala.vn