Aoi Matsuri - Lễ hội hoa thục quỳ

Aoi Matsuri - Lễ hội hoa thục quỳ - cùng với Gion Matsuri và Jidai Matsuri tạo nên Kyoto Tam đại hội, tức “3 lễ hội lớn nhất ở Kyoto”. Lễ hội này được tổ chức vào ngày 15/5 hằng năm tại 2 ngôi đền nổi tiếng ở Kyoto là Shimogamo và Kamogamo. 

Aoi Matsuri là một trong những số ít các Lễ hội vương triều truyền thống của Nhật Bản còn sót lại cho đến ngày nay, đồng thời cũng là lễ hội lâu đời nhất của đất nước này.

Nguồn gốc và ý nghĩa

Mặc dù vẫn chưa biết chính xác nguồn gốc của Aoi Matsuri, nhưng có nhiều ghi chép cho rằng lễ hội này bắt nguồn thừ thế kỉ thứ 7, khi mà Kyoto vẫn còn là kinh đô của Nhật Bản. Vào thời này, thiên tai thường xuyên xảy ra ở Kyoto và nhiều người cho rằng chính các vị thần của đền Shimogamo và Kamogamo đã gây nên những thiên tai ấy. Sau khi Thiên hoàng tổ chức các nghi lễ thờ cúng, dâng vật phẩm lên các vị thần thì thiên tai dường như cũng lắng lại và một tập tục truyền thống mới đã bắt đầu. Cũng vì lí do này mà ban đầu, Aoi Matsuri được gọi là Kamo Matsuri, tức Lễ hội Kamo. 

Thật ra, tên gọi “Aoi Matsuri” bắt nguồn từ một sai phạm nhỏ của nội cung, khi vào năm 1964 (thời Edo), trong lúc tái hiện lại lễ hội, nội cung đã cho trang trí hoa thục quỳ (葵 - Aoi)  lên tất cả các đồ vật sử dụng trong lễ hội như xe bò cho đến trang phục của đoàn diễu hành. Đây cũng là loài hoa được người Nhật tin tưởng rằng có tác dụng bảo vệ con người khỏi thiên tai.

Những hoạt động trong lễ hội

Có 2 hoạt động chính trong lễ hội, đó là lễ rước và nghi lễ thờ cúng.

Lễ rước với đoàn diễu hành

Hoạt động hấp dẫn nhất và thu hút nhiều người dân đến xem tại Aoi Matsuri chính là lễ rước với đoàn diễu hành hơn 500 người trong trang phục thời Heian vô cùng uy nghiêm. Vào lúc 10:30 sáng ngày 15/5, đoàn sẽ bắt đầu cuộc diễu hành từ Hoàng cung Kyoto (京都御所 - Kyoto Gosho), đi đến đền Shimogamo và cuối cùng hướng về phía đền Kamogamo.

Đoàn diễu hành được dẫn dắt bởi các Sứ giả của Thiên hoàng (勅使 - chokushi), dẫn đầu lễ rước là 3 kỵ binh dàn từ trái qua phải, theo sau là 2 xe bò được trang trí với hoa thục quỳ lộng lẫy, 4 con bò, 36 con ngựa và hàng trăm người khác trong bộ trang phục thời Heian có trang trí lá thục quỳ. Có rất nhiều du khách thập phương kéo đến Kyoto hằng năm chỉ để tận mắt chứng kiến sự hoành tráng và công phu của lễ rước này.

Nghi lễ thờ cúng

Trong đoàn người diễu hành còn có rất nhiều tùy tùng nữ trong bộ kimono đi cùng với nhân vật gọi là Saio-dai (斎王代). Saio-dai là một người nữ trẻ trong Hoàng tộc, có thể là chị em hoặc con gái của Thiên hoàng và là người đại diện cho Thiên hoàng. Trong suốt buổi lễ, Saio-dai sẽ thực hiện các nghi thức tại đền thờ và có vai trò như là một người duy trì sự tinh khiết và trong sạch cho nghi lễ. Sứ giả và Saio-dai chính là 2 nhân vật quan trọng nhất của Aoi Matsuri.

Sau khi đoàn đã đi qua cả 2 đền, Saio-dai và Sứ giả sẽ thực hiện các nghi lễ thờ cúng. Trong khi Saio-dai chỉ đơn giản là bày tỏ lòng kính trọng của mình đến các vị thần linh thì Sứ giả sẽ ngâm những lời ca ngợi của Thiên hoàng dành cho các đấng tối cao, đồng thời cầu mong các vị thần tiếp tục phù hộ.