Nhắc đến Samurai, người ta thường mặc định đó là những người đàn ông. Nhưng trên thực tế, những nữ Samurai hay còn được gọi là Onna-bugeisha cũng từng có vai trò to lớn trong việc bảo vệ đất nước.

Trước khi thuật ngữ “Samurai” trở nên phổ biến và được mặc định chỉ những nam chiến binh, theo nhiều ghi chép từ những năm 200 sau Công nguyên, hình ảnh các nữ chiến binh đồng hành cùng “đồng nghiệp” của họ đã trở nên quen thuộc với người dân Nhật xưa. Họ được gọi với cái tên Onna-bugeisha, nghĩa là nữ chiến binh.

*Trong bài viết này, thuật ngữ Samurai sẽ dùng để chỉ nam chiến binh và Onna-bugeisha để chỉ nữ chiến binh.

Khác với hình dung của mọi người về người phụ nữ Nhật xưa với vai trò chính trị khá mờ nhạt: ở nhà, chăm lo việc gia đình, chăm sóc chồng và các con với các đức tính hiền dịu, cẩn thận, chu toàn…, tổ tiên của họ, những Onna-bugeisha lại mạnh mẽ, can trường không kém một người đàn ông nào. Onna-bugeisha thường xuất thân từ tầng lớp quý tộc Nhật Bản, là con gái hoặc vợ của Samurai, từ nhỏ đã được làm quen với việc chiến đấu để phòng thân, bảo vệ gia đình khi những người đàn ông phải ra trận. Đồng thời, nhiều nữ chiến binh cũng tham gia chiến đấu trên chiến trường. Các nhà khảo cổ học cho biết, trong các bộ hài cốt ở chiến trường xưa, có khoảng 30% là nữ giới.

Nếu các Samurai sử dụng kiếm Katana thì Onna-bugeisha sẽ có vũ khí dành riêng cho họ - Naginata, thanh kiếm với phần lưỡi được uốn cong và chiều dài đặc biệt giúp giữ thăng bằng tốt hơn. Trong những năm tháng yên bình của thời Edo, Naginata trở thành biểu tượng của địa vị cao quý và là một phần trong của hồi môn dành cho những phụ nữ giới quý tộc. 

Dưới đây sẽ là một số điều thú vị về các Onna-bugeisha.

Onna-bugeisha đầu tiên là một nữ hoàng

Hoàng hậu hay Thiên hoàng Jingu (169-269) được xem là nữ chiến binh đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản. Sau cái chết của chồng - Thiên hoàng Chuai, bà lên ngôi và đích thân lãnh đạo trận chiến với Silla (Hàn Quốc ngày nay). Bất chấp các quan niệm và lễ nghi của thời phong kiến, Hoàng hậu Jingu đã thể hiện sức chiến đấu của một người phụ nữ. Bà được cho là đang mang thai khi chuẩn bị tham gia trận chiến, tuy nhiên không vì vậy mà chùn bước, Hoàng hậu đã anh dũng tiến ra sa trường, dẫn đầu binh sĩ chiến thắng mà không đổ một giọt máu. Với tài thao lược của mình, bà đã cai trị đất nước trong 70 năm tiếp theo, sau đó truyền ngôi cho con trai là Thái tử Ojin.

Bất chấp những tranh cãi xoay quanh sự tồn tại của Hoàng hậu Jingu, năm 1881, Chính phủ Nhật Bản vẫn quyết định chọn bà là người phụ nữ đầu tiên được in hình trên tờ tiền Nhật Bản.

Tomoe Gozen: Nữ chiến binh nổi tiếng nhất

Giữa năm 1180-1185, cuộc chiến giành quyền cai trị giữa hai gia tộc Minamoto và Taira đã nổ ra. Chính cuộc chiến này đã mang đến Onna-bugeisha nổi tiếng nhất trong lịch sử - Tomoe Gozen. Sở hữu tài năng vượt trội trên chiến trường và trí tuệ sắc bén, Tomoe Gozen được ví như “chiến binh trị giá hàng nghìn người, sẵn sàng đối đầu với thần hay quỷ”. Sở trường của bà là bắn cung, cưỡi ngựa, sử dụng thành thạo kiếm Katana. Năm 1184, bà dẫn dắt 300 Samurai của Minamoto tham gia trận chiến chống lại 2.000 chiến binh tộc Taira và là một trong năm người còn sống sót. Cùng năm đó, trong trận Awasu, Gozen đánh bại chiến binh giỏi nhất của tộc Musashi - Honda no Moroshige và chặt đầu ông, giữ lại như một chiến tích.

Tome Gozen được biết đến là một trong số ít những nữ chiến binh tham gia vào trận chiến với vị trí tấn công - Onna Musha, thay vì chiến đấu phòng thủ như nhiều Onna-bugeisha khác. Với năng lực ấy, quân đội phục tùng và tin tưởng bà. Về sau, Tomoe Gozen tham gia vào lĩnh vực chính trị và ngày càng thể hiện rõ tài năng xuất chúng của mình, được công nhận là vị tướng đầu tiên của Nhật Bản. 

Nakano Takeko là Onna-bugeisha cuối cùng?

Trong Trận chiến Aizu năm 1868, nữ chiến binh 21 tuổi tên là Nakano Takeko, con gái của một quan chức cấp cao trong triều đình, đã lãnh đạo một nhóm nữ Samurai - được gọi là Joshitai, chống lại lực lượng của Thiên hoàng. Dưới sự chỉ huy của Takeko, Joshitai đã chiến đấu với các Samurai nam, giết chết nhiều chiến binh đối phương trong những trận cận chiến. Tuy nhiên, Takeko không may tử nạn, trước khi trút hơi thở cuối cùng, cô yêu cầu chị gái chặt đầu của mình để không trở thành chiến tích của kẻ thù. Về sau, nơi chôn cất đầu của cô, bên dưới gốc cây thông trong ngôi đền Aizo Bangemachi, đã được xây dựng một tượng đài tưởng niệm.