Kappa - Thủy quái đáng sợ nhất truyền thuyết Nhật Bản
Văn hóa Nhật Bản
Bài: Xing Cai
Ảnh cover: ylovejp
Kappa là gì ?
Theo thần thoại Nhật Bản, Kappa là một trong những Thủy thần (Suijin) - những sinh vật siêu nhiên sống ở vùng nước ngọt như ao, hồ, suối, giếng hay các công trình thủy lợi. Đặc biệt, sinh vật tên Kappa này có thể sống được cả ở dưới nước và trên cạn.
Kappa (河童 - Hà Đồng), là cách đọc tĩnh lược khi ghép giữa chữ "Kawa" (川 - sông) và "Waraha" (童 - nhi đồng, trẻ nhỏ). Đôi khi Kappa còn được gọi là Kawatarou (河太郎 - Hà thái lang) - từ chỉ những đứa trẻ sống ở khu vực sông, hồ. Kappa có hơn 80 tên gọi khác nhau tại các vùng khác nhau của Nhật Bản, trong đó phổ biến nhất là "kawappa", "gawappa" và "kawaso".
Nhiều người cho rằng nguồn gốc của Kappa bắt nguồn từ thần thoại Trung Quốc. Thế nhưng hầu hết các truyền thuyết về Kappa lại được lưu truyền và phổ biến tại Nhật Bản. Sinh vật kỳ lạ này được cho là nắm giữ sức mạnh ma thuật có thể được sử dụng cho cả mục đích thiện và ác. Nhưng thật không may, Kappa thích sử dụng những món quà sức mạnh của mình để giở trò đồi bại và hãm hại con người. Mặc dù nhiều người không tin vào sự tồn tại của Kappa, nhưng ngày nay, đặc biệt là ở vùng nông thôn Nhật Bản, không biết là vô tình hay hữu ý mà người dân địa phương vẫn treo các biển cảnh báo cấm đến gần các vùng nước được cho là thường xuyên có sự xuất hiện của Kappa.
Nguồn gốc của Kappa
Kappa là 1 trong những loài yêu quái có nhiều dị bản về nguồn gốc nhất Nhật Bản.
Giả thuyết 1 : Những đứa trẻ sơ sinh bị bỏ rơi
Một số người cho rằng thuật ngữ Kappa lần đầu tiên xuất hiện để chỉ những “Đứa trẻ đĩa” (trẻ sơ sinh chết non được thả xuống sông). "Vào thời xưa, các gia đình nghèo thường giết trẻ sơ sinh vì họ không đủ khả năng nuôi chúng", một quan chức từ thành phố Tono đã trả lời trong một bài báo của Yomiuri Shimbun. Cũng có thể người lớn đã dựng lên những câu chuyện Kappa để những đứa trẻ của họ không đến gần khu vực sông suối.
Giả thuyết 2 : Nguồn gốc từ Trung Quốc
Nhiều người lại cho rằng Kappa vốn là yêu quái của Trung Quốc, đã di cư theo đàn sang Nhật Bản vào thế kỷ thứ 5. Hơn nữa, vẫn còn lưu truyền một câu chuyện bi thương về loài này, được viết lại trong cuốn "Những Miền Linh Dị: Nhật Bản", tác giả Dương Hành Triệt.
Chuyện kể rằng, ngày xưa Kappa vốn chỉ là 1 đứa trẻ bình thường, bố đứa trẻ ngoại tình bị người mẹ phát hiện, nên lão đã nổi giận giết chết bà rồi chôn xác ở ven hồ. Vì gia cảnh nghèo khó, đứa bé đói bụng nên đã tới ven hồ mò tôm ăn. Nhưng số phận nghiệt ngã khiến cậu ăn phải con tôm đã từng ăn xác của mẹ mình. Do đó, đứa bé vô tội bị nguyền rủa, biến thành quái vật Kappa đầu tiên, loại nửa người nửa tôm và luôn mang nặng oán khí.
Sau đó, nó đã gieo cổ trùng vào cơ thể bố mình, khiến cơ thể ông ta bị ăn tới mức chỉ còn da bên ngoài. Sau khi ông ta chết, nó chuyển tới sống ở vùng sông hồ gần đó, chuyên tìm kiếm những kẻ bạc tình rồi kéo xuống nước giết chết. Chính nó cũng đã phong ấn 1 lời nguyền cho những vùng giáp sông hồ gần đó, rằng bất kì đứa trẻ nào bị bỏ rơi nếu có oán niệm trước khi chết đều sẽ biến thành Kappa, còn gia đình của những đứa trẻ đó sẽ gặp tai ương.
Cũng vì thế mà có nhiều thuyết cho rằng Kappa sẽ cứu những đứa trẻ bị đuối nước, vì chúng nhớ đến nỗi đau của bản thân khi từng là con người. Vì vậy, Kappa sẽ không hề tấn công trẻ con như những lời dọa của người lớn.
Đặc điểm của Kappa
Về ngoại hình
Mỗi vùng có một mô tả khác nhau về Kappa, nhưng hầu hết các đặc điểm nhận dạng đều giống nhau. Vì “Kappa“ có nghĩa là “Đứa trẻ nước" nên Kappa được cho là có kích thước tương đương với một đứa trẻ (không cao quá 1.5m) và vóc dáng tương đối nhỏ. Đầu tóc bờm xờm như kiểu đầu úp bát, mũi dài khoằm, miệng nhọn như mỏ quạ, mặt và mắt tròn, có râu màu nâu dưới cằm, da xanh xám và có thể thay đổi màu sắc tùy theo môi trường, tay chân có 5 ngón và có màng, có mai trên lưng, bụng có chiếc túi để chứa đồ, thân thể có mùi tanh như cá.
Và một đặc điểm nổi bật nhất khi nhắc về Kappa chính là chúng có một cái chén nhỏ trên đỉnh đầu, trong chén có chứa nước gọi là Sara. Sara chính là nguồn gốc sức mạnh ma thuật của Kappa. Kappa phải giữ cho Sara luôn đầy nước để có thể duy trì sức mạnh của chúng bất cứ khi nào chúng mạo hiểm vào đất liền. Nếu Sara bị cạn nước, Kappa có thể sẽ chết.
Về tính cách
Dân gian truyền nhau rằng, Kappa có tính cách giống một đứa trẻ nghịch ngợm và rất thích chơi khăm. Những trò đùa của chúng có rất nhiều mức độ từ vô hại như tạo ra tiếng xì hơi, tốc tà áo Kimono của phụ nữ cho đến những trò chơi bạo lực và tàn ác với con người, động vật như dìm chết gia súc và trẻ nhỏ, uống máu nạn nhân và tấn công tình dục phụ nữ. Món khoái khẩu của chúng là thịt trẻ em và chúng thường hay bắt cóc trẻ em xuống hang ổ của mình.
Theo truyền thuyết, Kappa bị ám ảnh bởi một vật thể gọi là Shirikodama - một viên ngọc sức mạnh được cho là nằm trong Shiri (hậu môn) của con người. Người ta cho rằng phần lớn các cuộc tấn công của Kappa đều nhằm mục đích có được Shirikodama. Tuy nhiên, Kappa không phải lúc nào cũng giết người để lấy Shirikodama. Có nhiều truyền thuyết khác kể về việc Kappa thường hay ẩn nấp trong nhà vệ sinh ven sông và chờ đợi cơ hội để tấn công tình dục phụ nữ. Sau đó những người phụ nữ này có thai và sinh ra con của Kappa. Khi sinh ra, những đứa trẻ này sẽ bị cắt thành từng mảnh và chôn trong lọ vì vẻ ngoài gớm ghiếc của chúng.
Mặc dù rất quỷ quyệt và tàn ác nhưng Kappa lại bị ám ảnh bởi sự lịch sự của con người. Đây là điểm yếu lớn nhất của chúng. Nhiều người kể lại việc trốn thoát thành công sau khi chạm trán với Kappa bằng cách họ sẽ cúi đầu chào hỏi chúng trước sau đó chúng sẽ làm điều tương tự để đáp lễ. Cái cúi đầu đó vô tình làm nước trong Sara bị đổ ra ngoài và Kappa sẽ mất hết sức mạnh. Ngoài ra, Kappa cũng được coi là cực kỳ đáng tin cậy và trung thực. Nếu bạn đổ đầy nước vào Sara trên đỉnh đầu Kappa, chúng sẽ biết ơn bạn mãi mãi và sẽ giúp bạn bất cứ điều gì bạn yêu cầu trong suốt quãng đời còn lại.
Kappa là những sinh vật cực kỳ hiểu biết. Chúng có khả năng nói ngôn ngữ của con người và có kiến thức cũng như các kỹ năng tuyệt vời về y khoa. Người ta nói rằng, các bộ lạc cổ xưa sống ở Nhật Bản đã được những con Kappa thân thiện dạy về cấu tạo xương, cách chế tạo thuốc chữa bệnh và kỹ thuật cứu hộ.
Về sức mạnh
Kappa được cho là có phép thuật và rất được tôn thờ bởi những người tin vào thần linh. Tất cả Kappa được biết là sở hữu sức mạnh đáng kinh ngạc và khả năng bơi lội ấn tượng. Chúng cũng đặc biệt thích các trò chơi chiến đấu - nhất là môn đấu vật hay còn gọi là sumo. Người ta nói rằng niềm vui lớn nhất trong cuộc đời của Kappa là tham gia chiến đấu với các nạn nhân của chúng. Và điều này sẽ cho các nạn nhân một cơ hội trốn thoát khỏi Kappa.
Các cách đánh bại Kappa:
Cách 1: Phương pháp phổ biến nhất là sử dụng nỗi ám ảnh của Kappa với sự lịch sự của con người. Nếu bạn gặp một Kappa, bạn nên cúi đầu trước nó, Kappa sẽ cảm thấy bắt buộc phải đáp cúi đầu đáp trả và hành động ấy sẽ làm đổ nước trong Sara và sẽ khiến chúng mất sức mạnh. Tuy nhiên, hãy cẩn thận - một số Kappa đã biết được mánh khóe này và chúng sẽ sử dụng một tấm kim loại để bảo vệ Sara của chúng.
Cách 2: Người ta nói rằng cánh tay Kappa có thể dễ dàng tách ra khỏi cơ thể của chúng. Nếu bạn đủ nhanh để nắm lấy cánh tay của Kappa trong khi chiến đấu và kéo nó lìa khỏi cơ thể chúng, Kappa sẽ hoảng sợ và sẽ hứa thực hiện bất cứ điều gì bạn yêu cầu với điều kiện trả lại cánh tay cho chúng. Trong truyền thuyết Nhật Bản đã có nhiều câu chuyện nói về những anh hùng chiến thắng Kappa bằng cách này và Kappa đã hứa giữ an toàn cho toàn bộ ngôi làng chỉ để đổi lấy cánh tay của chúng.
Cách 3: Kappa đặc biệt yêu thích dưa chuột. Người ta cho rằng dưa chuột là một trong số ít những thứ Kappa yêu thích hơn thịt trẻ em. Nhiều người tin rằng viết tên và tuổi của mọi người trong gia đình lên những miếng dưa chuột thái lát và ném chúng xuống nước trước khi tắm sẽ đảm bảo rằng không ai trong gia đình họ sẽ bị Kappa bắt đi.
Ngoài các cách trên, Kappa còn rất sợ lửa và tiếng ồn lớn. Do đó, rất nhiều ngôi làng hàng năm sẽ tổ chức lễ hội pháo hoa, thắp sáng đèn khắp nơi để xua đuổi không cho chúng không trêu trọc, phá hoại cuộc sống của người dân.
Kappa trong văn hóa Nhật Bản
Vào thời Edo, hình minh họa của Kappa thường xuất hiện trong các tuyển tập truyện siêu nhiên, trong hí họa (giga), trong ukiyo-e (tranh phù thế) và trong các bức tranh đi kèm thơ (haiga). Năm 1910, truyền thuyết Kappa trở nên phổ biến trên toàn quốc với ấn phẩm Tono Monogatari (野; Legends of Tono) của học giả Yanagida Kunio. Trong Tono Monogatari, Yanagida đã trình bày rất nhiều câu chuyện về những sinh vật siêu nhiên ở khu vực Tono, bao gồm những câu chuyện về Kappa. Không phải tất cả các câu chuyện về Kappa đều kết thúc có hậu. Nhiều câu chuyện trong cuốn sách đề cập đến nạn đói và sự đối xử tệ bạc của gia đình với con cái.
Ngày nay, Kappa thường được mô tả như một nhân vật hoạt hình dễ thương và xuất hiện khá thường xuyên trong tiểu thuyết Nhật Bản. Kappa từng được đề cập đến trong series truyện trinh thám Conan, phim hoạt hình và cả các chương trình dành cho trẻ em như Urusei Yatsura, Tenchi Universe.
Ẩm thực
Kappa Maki = Sushi cuộn dưa chuột, một loại thực phẩm phổ biến của Nhật Bản. Món ăn này được lấy cảm hứng từ tình yêu của Kappa dành cho dưa chuột trong truyền thuyết Nhật Bản
Thời trang
Ở Nhật có một kiểu tóc rất được ưa chuộng gọi là Okappa. Đây là một kiểu tóc giống như kiểu úp bát của Kappa.
Tục ngữ
Câu nói “Kappa no Kawa Nagare" dịch ra “Ngay cả Kappa cũng có thể bị chết đuối”. Trong văn hóa Nhật Bản, Kappa được xem có khả năng bơi lội cực kỳ xuất sắc, vì vậy đây là một câu tục ngữ mang ý nghĩa khiêm tốn và đề cao sự cẩn thận vì dù bạn có là một chuyên gia rất thông thạo trong lĩnh vực của mình thì vẫn có thể bị mắc lỗi.
Những ghi nhận thực tế về Kappa
Có nhiều ghi nhận được cho là có sự xuất hiện của Kappa ở một số vùng nước tại Nhật Bản. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng nhiều khả năng huyền thoại về Kappa có liên quan đến một loài Kỳ Nhông khổng lồ hiện vẫn sống ở các vùng nước tại Nhật Bản hay còn gọi là "hanzaki”, vốn được biết có bản tính rất hung dữ và có một bộ hàm rất khỏe để tóm lấy con mồi.
Một số bảo tàng tại Nhật Bản hiện nay vẫn còn lưu giữ các xác ướp được cho là của Kappa.
Đây là hình ảnh một phần cánh tay và bàn tay của Kappa đã bị gia đình Miyakonijo Shimazu bắn hạ ngay bờ sông vào năm 1818. Hiện tại các mẫu vật này được trưng bày tại khu dân cư Miyakonojo Shimemo, quận Miyazaki trên đảo Kyuushuu của Nhật Bản.
Đây không phải là xác ướp duy nhất được tìm thấy. Trước đó đã có nhiều ghi nhận về việc tìm thấy xác chết của Kappa. Tuy nhiên, người ta tin rằng đây chỉ là sản phẩm được ghép bởi các nghệ sĩ thời Edo ( 1603- 1867) từ xương các loài động vật như khỉ, đuôi gai cá đuối,..
kilala.vn