Hachimaki – Câu chuyện phía sau dải băng buộc đầu Nhật Bản
Văn hóa Nhật Bản
Bài: Phương Anh
Hachimaki là gì?
Hachimaki (鉢巻) là dải băng buộc đầu bằng vải, thường thấy nhất là loại màu trắng hay đỏ và có chữ Kanji (漢字 – Hán tự) ở phía trước. Tuy nhiên, Hachimaki cũng có thể có nhiều màu khác, và trên một dải băng có thể có hai màu hoặc hơn. Hầu hết các dải băng này có chiều rộng khoảng 3 - 5 cm và chiều dài khoảng 90 - 120 cm. Ngoài Hachimaki dạng dây thông thường thì còn có loại được thắt sẵn theo hình vòng tròn ngay từ đầu.
Hachimaki được đeo vào nhiều dịp khác nhau như một biểu tượng của nỗ lực hoặc lòng dũng cảm, đặc biệt là bởi những người trong quân đội, hoặc đơn giản là để ngăn mồ hôi chảy xuống mặt.
Nguồn gốc của Hachimaki
Không có tài liệu lịch sử nào đề cập chính xác về nguồn gốc của Hachimaki. Tuy nhiên, có một số giả thuyết được các nhà sử học Nhật Bản đưa ra về nguồn gốc của nó. Có ý kiến cho rằng, vào nửa sau của thời đại Kamakura, những người lính quấn dải băng quanh đầu để phân biệt giữa kẻ thù với đồng minh. Về sau, một miếng kim loại cũng được gắn lên dải băng với mục đích bảo vệ đầu của các chiến binh.
Một nghiên cứu khác lại cho biết, mục đích ban đầu của Hachimaki là cố định Kabuto (mũ sắt trong bộ giáp samurai) cũng như thấm hút mồ hôi, giữ tóc tránh xa mắt. Hachimaki cũng thường gắn liền với văn hóa ninja, bởi các ninja thường buộc một dải băng trên đầu.
Cũng có quan điểm rằng Hachimaki có liên quan đến "văn hóa thị trấn" từ thời Muromachi (1336 – 1573). Những người thị dân làm nghề thủ công và lao động chân tay, để ngăn mồ hôi túa ra từ đầu gây cản trở công việc, họ xoắn mảnh vải lại và buộc quanh đầu. Dần dần, dải băng này trở thành biểu tượng của tinh thần tập trung và sự nỗ lực của họ.
Người Nhật hiện đại đeo Hachimaki vào dịp nào?
Mặc dù Hachimaki bắt nguồn từ văn hóa truyền thống Nhật Bản, điều này không ngăn cản người Nhật ngày nay tiếp tục sử dụng những dải băng này trong cuộc sống hiện đại. Người Nhật vẫn thường đeo Hachimaki cho những dịp đặc biệt đòi hỏi sức mạnh, lòng dũng cảm và sự kiên trì.
Trong các sự kiện thể thao
Chúng ta dễ dàng bắt gặp Hachimaki nhất trong các sự kiện thể thao. Nhiều môn võ thuật Nhật Bản như Taekwondo và Judo đã sử dụng Hachimaki như một phần của bộ trang phục truyền thống trong quá khứ. Ngày nay, việc các vận động viên đeo Hachimaki ít phổ biến hơn. Thay vào đó, các khán giả thường đeo dải băng với các khẩu hiệu được viết trên đó để cổ vũ cho vận động viên hoặc đội tuyển yêu thích của mình. Bên cạnh đó, các em học sinh đeo dải băng Hachimaki trong sự kiện hội thao của trường cũng là một hình ảnh rất quen thuộc khi nhắc đến nước Nhật.
Trong cuộc sống hàng ngày
Không có gì lạ khi Hachimaki xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày của người Nhật. Trên thực tế, rất nhiều sinh viên và nhân viên văn phòng thường đeo Hachimaki để thể hiện mong muốn vượt qua một tình huống khó khăn. Chẳng hạn, học sinh Nhật Bản đứng trước một bài kiểm tra lớn sẽ buộc dải băng Hachimaki để thể hiện nỗ lực và sự kiên trì mà họ cần để vượt qua bài kiểm tra. Tương tự, các nhân viên văn phòng cũng đeo Hachimaki khi khối lượng công việc trở nên nhiều, hoặc trở nên thử thách để thể hiện quyết tâm của mình. Ngoài ra thì những người lao động lao động nặng nhọc cũng thường dùng Hachimaki để hút mồ hôi và ngăn tóc rơi vào mắt.
Các lễ hội và sự kiện võ thuật
Một số khẩu hiệu phổ biến trên Hachimaki
Trong thời trang hiện đại, Hachimaki được trang trí bằng họa tiết mặt trời mọc để phù hợp với quốc kỳ Nhật Bản. Một số người chọn đặt các khẩu hiệu khích lệ trên dải buộc đầu của mình. Khẩu hiệu phổ biến nhất được viết trên Hachimaki là "Nippon Ichi" (日本一), có nghĩa là "Số 1 Nhật Bản".
Một số khẩu hiệu phổ biến khác có thể kể đến như:
- Ichiban (一番 - số 1)
- Gokaku (合格 - thi đỗ)
- Hissho (必勝 - quyết thắng)
- Nihon/Nippon (日本 - Nhật Bản)
- Kamikaze (神風 - tên một đội quân cảm tử)
- Tokon (闘魂 - tinh thần chiến đấu)
kilala.vn