Cùng nhìn lại tiểu thuyết Nhật Bản thời Heisei

Thời Heisei (1989 - 2019) đánh dấu sức ảnh hưởng của nhiều nhà văn nữ ở Nhật Bản và Murakami Haruki trở thành một trong những tác giả nổi tiếng nhất thế giới.

Với việc bong bóng kinh tế vỡ trong những năm đầu của thời kỳ Heisei (1989 - 2019), nền kinh tế Nhật Bản mất đi vị thế và mở ra nhiều thập kỷ tăng trưởng chậm chạp. Tuy nhiên, bất chấp việc mất đi uy tín về mặt kinh tế, đất nước này vẫn giữ được sức hấp dẫn lớn về văn hóa, thu hút sự quan tâm rộng rãi đối với văn học Nhật Bản ở nước ngoài. Nhiều nhà văn thời kỳ đó đã phải đối mặt với những vấn đề như tình trạng mất việc làm và già hóa dân số, cũng như những thảm họa thiên nhiên lớn đã làm rung chuyển đất nước.

Rất khó để tóm tắt các xu hướng nghệ thuật gần đây, và càng khó khăn hơn khi thêm vào yếu tố chuyển ngữ; tác phẩm được chuyển ngữ có thể xuất hiện vài năm hoặc thậm chí vài thập kỷ sau tác phẩm gốc. Mặc dù bài viết tổng quan này nhằm mục đích đưa ra quan điểm của Nhật Bản về văn học thời đại Heisei, nó cũng bị ảnh hưởng bởi những cuốn sách hiện có bằng tiếng Anh.

Các tác giả nổi tiếng quốc tế

Năm 1994, Kenzaburo Oe được vinh danh là người thứ 2 đoạt giải Nobel văn học của Nhật Bản nhờ các tác phẩm của ông từ thời Showa (1926 - 1989). Haruki Murakami đã không giành được Nobel trong thời đại Heisei dù cho thường xuyên được đánh giá là ứng cử viên tiềm năng kể từ những năm 2000, nhưng ông đã đột phá thành một hiện tượng xuất bản quốc tế. Các tiểu thuyết như "Biên niên ký chim vặn dây cót" (1995) và "Kafka bên bờ biển" (2002) đã giúp phổ biến “vũ trụ Murakami”.

Yoko Tawada trở thành tác giả quốc tế theo một nghĩa khác, sống ở Đức và viết bằng cả tiếng Nhật và tiếng Đức. Bà đã giành được giải thưởng Akutagawa cho cuốn tiểu thuyết năm 1993 "Inu mukoiri" (tạm dịch: Chú rể từng là con chó) - câu chuyện siêu thực về một giáo viên ở trường luyện thi bắt đầu mối quan hệ với một người đàn ông giống chó. Cuốn tiểu thuyết năm 2014 "Kentoshi" (tạm dịch: Sứ giả) - của bà vẽ ra một tương lai suy tàn của Nhật Bản, trong đó những người già sống khỏe mạnh đến hơn 100 tuổi, nhưng trẻ em thì lại yếu ớt và mỏng manh.

Làn sóng mới của những nhà văn nữ

Các tiểu thuyết gia nữ trở nên nổi bật trong thời kỳ này. Các tác phẩm đáng chú ý bao gồm tiểu thuyết Sensei no kaban (Chiếc cặp) năm 2001 của Kawakami Hiromi, kể về tình bạn thân thiết giữa một phụ nữ khoảng ba mươi tuổi và giáo viên trung học cũ của cô, người cô tình cờ gặp lại trong một quán bar. Cuốn sách năm 2003 của Yoko Ogawa, Hakase no ai shita sushiki (Giáo sư và công thức toán) là một câu chuyện ấm áp về mối quan hệ giữa một giáo sư toán học với trí nhớ ngắn hạn chỉ kéo dài trong 80 phút và người giúp việc chăm sóc ông.

Mieko Kawakami đã xây dựng được vị thế của mình sau khi nhận Giải thưởng Akutagawa cho cuốn tiểu thuyết Chichi to ran (Ngực và trứng) năm 2008, kể về một gia đình có ba người phụ nữ - người kể chuyện, người chị gái bị ám ảnh bởi việc nâng ngực và cô cháu gái lo lắng về việc bắt đầu dậy thì. Sayaka Murata đã đạt được thành công cả về mặt văn học và độ phổ biến khi cuốn tiểu thuyết năm 2016 của cô về một phụ nữ lập dị cố gắng hết sức để giả vờ bình thường, Konbini ningen (Cô nàng cửa hàng tiện ích), đã đạt giải thưởng Akutagawa và trở thành best-seller.

Những câu chuyện u tối và bí ẩn

Ryu Murakami tiếp tục tạo dựng lối đi riêng cho sự nghiệp của mình. Cuốn tiểu thuyết gây ám ảnh năm 1997 của ông "In za miso supu" (tạm dịch: Trong bát súp miso) là một hành trình tăm tối xuyên qua cuộc sống về đêm ở Tokyo. Góc nhìn của nhà văn Fuminori Nakamura cũng thường rất ảm đạm, mặc dù cuốn sách năm 2009 của ông, "Suri" (Kẻ móc túi), có sự thay đổi về thể loại. Miri Yu là một trong số các nhà văn người Zainichi (người Hàn Quốc ở Nhật) nổi lên trong thời kỳ này. Cuốn tiểu thuyết "JR Ueno-eki Koenguchi" (tạm dịch: Nhà ga Ueno Tokyo) năm 2014 của cô kể về câu chuyện của một người đàn ông vô gia cư sống bên lề xã hội Nhật Bản.

Những tác phẩm như tiểu thuyết "Yogisha X no kenshin" (Phía sau nghi can X) năm 2005, kể về một nhà toán học cố gắng nhận trách nhiệm về mình trong một vụ án giết người, đã đưa Higashino Keigo lên ngôi vua của tiểu thuyết kỳ bí ở Nhật Bản. Natsuo Kirino cũng đã tạo được ấn tượng trong thể loại này. Tiểu thuyết kinh dị Out năm 1997 của bà tập trung vào cuộc sống mất kiểm soát của một nhóm phụ nữ sau khi cố gắng phi tang một xác chết.

5 tác phẩm nổi bật trong giai đoạn 1989 - 2019

Sensei no kaban, 2001, Kawakami Hiromi

Một người phụ nữ bắt đầu nói chuyện với một người đàn ông lớn tuổi trong quán bar, và nhận ra rằng ông ấy từng là giáo viên cấp 3 của mình.

Hakase no aishita sushiki, 2003, Yoko Ogawa

Sau một chấn thương đầu xảy ra nhiều năm trước, một giáo sư toán học chỉ có trí nhớ ngắn hạn là 80 phút. Người quản gia mới nhận một nhiệm vụ khó khăn là chăm sóc cho ông.

Yogisha X no kenshin, 2005, Higashino Keigo

Khi một người phụ nữ giết người chồng cũ đã bạo hành mình, người hàng xóm đã giúp cô ta che đậy vụ giết người.

Kentoshi, 2014, Yoko Tawada

Ở đất nước Nhật Bản tương lai, tách biệt hoàn toàn với thế giới, Yoshiro vẫn khỏe mạnh ở tuổi hơn 100. Ông dành thời gian của mình với Mumei, đứa cháu trai ốm yếu như tất cả những đứa trẻ thời đó.

Konbini ningen, 2016, Sayaka Murata

Một người phụ nữ không thể hiểu được những quy tắc của xã hội bắt đầu làm việc tại một cửa hàng tiện lợi và cho rằng chỉ cần làm theo chính xác hướng dẫn công việc, cô sẽ có thể tìm được cách hòa nhập.

kilala.vn