Kilala.vn đã có diện mạo mới    Trải nghiệm ngay

Takagari – Bộ môn nuôi chim ưng của tầng lớp quý tộc

Nghệ thuật Nhật Bản    • Feb 24, 2022

Bài: Natsume

Từ xa xưa, Takagari đã được xem là môn thể thao của tầng lớp quý tộc, biểu tượng cho địa vị cao quý và tinh thần chiến binh của Samurai.

Takagari là gì?

“Takagari - 鷹狩” là một kiểu đi săn sử dụng các loài chim săn mồi như: diều hâu thuộc họ Accipitridae, chim ưng thuộc họ Falconidae hoặc đại bàng... được huấn luyện đặc biệt để bắt những loài chim khác hoặc động vật có vú nhỏ.
Ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm cả Nhật Bản, vì chi phí và thời gian cần thiết để huấn luyện, duy trì những con chim khá lớn nên bộ môn này chỉ dành cho giới quý tộc và trở thành thước đo cho địa vị của họ.

nuôi chim ưng takagari

Ảnh: Senganen

Bộ môn này từng được nhắc đến trong một số tác phẩm kinh điển như: Kojiki (Cổ sự ký), Nihon Shoki (Nhật Bản thư kỷ), Manyoshu (Vạn Diệp Tập), Genji monogatari (Truyện kể Genji)...

Những con chim được huấn luyện tốt và khỏe mạnh thường được tặng cho Hoàng gia, giới quý tộc và Daimyo (lãnh chúa). Vào thời Edo, nuôi chim ưng Takagari là thú tiêu khiển của các võ sĩ Samurai. Điều này đã hình thành vai trò của "Takasho - 鷹匠", tức "bậc thầy chim ưng" trong bộ máy chính quyền.

Điều thú vị là đã có một thời trong lịch sử Nhật Bản, việc tặng chim Takagari là một phương pháp phổ biến để giải quyết tranh chấp đất đai và quyền sở hữu.

[subscribe]

/banner

Môn thể thao thịnh hành trong nhiều thời kỳ

Vào thời Nara (710 - 794), triều đình chịu trách nhiệm quản lý, kiểm soát chim ưng. Khi chuyển sang thời kỳ Heian (794 - 1185), việc sát hại động vật được coi là một hành động thấp hèn, chính vì thế, việc nuôi chim ưng dần trở nên phổ biến. 
takagari
Ảnh: Senganen

Với thời kỳ Kamakura (1185 - 1333) với sự nổi lên của các tầng lớp chiến binh, chim ưng đã trở thành một trò tiêu khiển phổ biến của Samurai bên cạnh các môn thể thao: bắn cung, kiếm thuật và trò đá bóng Kemari. Các trường phái như Suwa-ryu và Yoshida-ryu được thành lập. 

Ngày nay, mùa đi săn của chim ưng được giới hạn nghiêm ngặt trong khoảng thời gian từ ngày 15/11 – 15/02. Việc huấn luyện chim ưng sẽ diễn ra trong suốt mùa hè và các buổi biểu diễn bắt đầu được tổ chức vào mùa thu.

tokugawa Ieyasu

Tướng quân Tokugawa Ieyasu. Ảnh: Samurai-world

Cách huấn luyện chim săn mồi

Những con chim dùng cho Takagari sẽ được nuôi trong phòng tối và cho ăn với lượng nhỏ để chúng phản ứng nhanh hơn với con mồi. Vào mùa thu, những người nuôi chim ưng đưa những chú chim ra ngoài trời đi dạo một đoạn ngắn. Dần dần những con chim làm quen với buổi sáng sớm và được cho những con chim nhỏ để làm mồi.
huấn luyện chim ưng
Tài liệu về việc nuôi chim ưng, xuất bản năm 1873. Ảnh: jref
Khi thực hiện cuộc đi săn, con người hoặc chó săn sẽ đánh động xung quanh, dọa con mồi ra khỏi bụi rậm và thả chim ưng vào thời điểm thích hợp để bắt con mồi.
Dây được sử dụng để kìm hãm chim săn mồi thường có màu cam sáng, nhưng khi đi săn lại thường sử dụng màu tím.

Gia tộc Shimazu

Vào khoảng năm 1577, gia tộc Shimazu cai quản vùng Hyuga, tỉnh Miyazaki, nơi được xem là thuận lợi để huấn luyện chim ưng. Các “khách hàng” quen thuộc của họ là những lãnh chúa, Samurai, quý tộc như: Oda Nobunaga, Toyotomi Hideyoshi, Tokugawa Ieyasu, Ashikaga Yoshiaki và Konoe Sakihisa, họ sử dụng Shimazu như một cách “ngoại giao bằng diều hâu”. samurai

Cố vấn trưởng của Nhật hoàng - Konoe Sakihisa, là một người đặc biệt yêu thích việc nuôi chim ưng. Ông từng yêu cầu Shimazu Yoshihiro gửi các tài liệu về diều hâu cũng như cách nuôi và chăm sóc chúng. Người ta cũng nói rằng Shimazu có một bộ sưu tập diều hâu ngoạn mục đến mức ngay cả Sakihisa cũng phải ghen tị.

Cách chăm sóc chim ưng Takagari

Ngoại hình

Điều quan trọng là phải tỉa móng và cắt đầu cánh. Tuy nhiên, việc làm này chủ yếu là để bảo vệ người nuôi chim. Vì chim săn mồi là những loài chim lớn nên móng vuốt dài của chúng có thể gây đau đớn cho người chăm sóc, huấn luyện. Việc cắt cánh thường được thực hiện để ngăn những con chim này bay đường dài - một cách để ngăn chặn việc trốn thoát.
chăm sóc chim ưng
Ảnh: yabai

Những loài chim này sở hữu trí óc thông minh nên chúng tự biết làm sạch bộ lông. Một cách để chúng thích tắm hàng ngày là đặt một chiếc đĩa hoặc bát nước trong lồng. Người ta cũng thường thấy các loài chim rỉa lông của chúng để tìm ve và các loại ký sinh trùng khác. Đây là cách để chúng chăm sóc lông và giữ cho bộ lông ở điều kiện tốt nhất.

Nơi ở

Lồng của chim săn mồi thường làm bằng gỗ, thiết kế tránh việc khiến chúng bị thương trong quá trình nuôi nhốt.

Bên cạnh đó, dụng cụ săn bắt có thể được làm từ gỗ hoặc kim loại nhưng không được làm từ bất kỳ vật liệu nào có thể làm hỏng lông, mỏ hoặc móng vuốt của chim.

Thức ăn

Những con chim này là giống săn mồi nên hiển nhiên chúng sẽ có thể ăn những động vật nhỏ hơn: gà, trứng, động vật gặm nhấm, các loài chim nhỏ khác... Ngoài ra, thịt gà tây, bò, heo cũng được chấp nhận, miễn sao chúng được cắt thành những miếng vừa ăn.
Dinh dưỡng tốt ở chim là điều cần thiết để giữ cho chúng khỏe mạnh. Khi chúng được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng, khoáng chất và vitamin cần thiết, chim chắc chắn sẽ có đủ sức khỏe để săn mồi, chống lại bệnh tật và các biến chứng khác. Chúng cũng được cho là sẽ sống lâu khi được cho ăn uống đầy đủ. 

Takagari ngày nay 

Chiến tranh thế giới thứ hai ở Nhật Bản là một bước ngoặt trong lịch sử của Takagari. Các quy định được thiết lập và Hoàng gia tuyên bố đình chỉ hoạt động cá nhân nuôi chim ưng. Kể từ đó, cũng do sự nguy cấp của một số loài chim và chi phí nuôi chúng, không còn nhiều người Nhật Bản đủ sức bám trụ với nghề. Kéo theo đó là nhiều phương pháp và kỹ thuật truyền thống đã bị thất truyền từ lâu trong lịch sử.
trình diễn chim ưng
Trình diễn chim ưng tại công viên Hamarikyu. Ảnh: visitbeautifuljapan

Hiện nay, Hiệp hội quốc tế về nuôi chim ưng và bảo tồn chim săn mồi, gọi tắt là IAF có trách nhiệm điều chỉnh các khía cạnh đạo đức của việc nuôi chim ưng trên toàn thế giới. Đồng thời, họ có nhiệm vụ cấp phép cho các câu lạc bộ và nhóm đam mê thuần hóa và huấn luyện chim săn mồi cho mục đích thể thao, quản lý và nỗ lực bảo tồn loài chim hoang dã này.

Xem thêm: Quạ tại Nhật thông minh đến mức nào?

kilala.vn

padding
padding
padding
padding
padding
padding
KILALA vol.45

Chỉ từ 220.000 VND, bạn sẽ nhận được 4 số Kilala giao tận nhà và một trong những phần quà hấp dẫn.

KILALA vol.44

KILALA vol.44

KILALA vol.43

KILALA vol.43

KILALA vol.42

KILALA vol.42

KILALA vol.41

KILALA vol.41

KILALA vol.40

KILALA vol.40

KILALA vol.39

KILALA vol.39

KILALA vol.38

KILALA vol.38

KILALA vol.37

KILALA vol.37

KILALA vol.36

KILALA vol.36

KILALA vol.35

KILALA vol.35

Đăng ký bản tin

Đăng ký bản tin của KILALA để cập nhật những thông tin Nhật Bản mới nhất

go Top